COBORU - symbol nowoczesności

Komputer ODRA – symbol postępu technologicznego Polski Ludowej, w latach 70. był na wyposażeniu „COBORU” w Słupi Wielkiej

Po II wojnie światowej w Słupi Wielkiej pod Środą utworzono rolniczą stację doświadczalną, powiązaną z istniejącym tu Państwowym Gospodarstwem Rolnym. W latach 1965-1966 ośrodek w Słupi Wielkiej uzyskał status samodzielnej placówki naukowo-badawczej.

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej powstał 1. stycznia 1966 roku. Pierwszym dyrektorem COBORU był prof. dr Eugeniusz Bilski. I to już za Jego rządów, w 1967 roku, przystąpiono do budowy kompleksu biurowego wraz z osiedlem mieszkaniowym dla pracowników Ośrodka.

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej, to obecnie rządowa agencja, której zadaniem jest rejestracja i prawna ochrona odmian roślin uprawnych. COBORU jest jednostką wykonawczą, podlegającą bezpośrednio Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Nie ulega wątpliwości, że Słupia Wielka, od 55 już lat, słynie w Polsce z ośrodka naukowo-badawczego. Już na etapie realizacji tej inwestycji wiadomym było, że mamy do czynienia z powstawaniem kompleksu na wskroś nowoczesnego, i to zarówno w zakresie rozwiązań architektoniczno-budowlanych, jak i wyposażenia, na przykład w sprzęt komputerowy.

Przeglądając fotografie przedstawiające pierwsze lata funkcjonowania Ośrodka w Słupi Wielkiej, to właśnie sprzęt komputerowy przykuł moją największą uwagę. Na początku lat 70. ubiegłego wieku Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych został wyposażony w komputer ODRA 1325 – najnowocześniejszy wówczas komputer w Polsce, wyprodukowany we wrocławskich zakładach ELWRO. Był to komputer III generacji, zbudowany na układach scalonych. Jednostkę centralną stanowiła jednak sporych rozmiarów maszyna. Rzec można gigantyczna w stosunku do obecnych, podręcznych komputerów.

Na prezentowanych Państwu zdjęciach, które znalazłem w zbiorach mojego ojca, oprócz oddanych do użytkowania na przełomie lat 60. i 70. ubiegłego wieku nowoczesnych obiektów COBORU, możecie Państwo zobaczyć, jak wyglądał, będący na wyposażeniu tego Ośrodka, komputer ODRA 1325.

Przedstawione przeze mnie fotografie bezspornie potwierdzają, że Ośrodek w Słupi Wielkiej, już w latach 70. ubiegłego wieku, był nie tylko ważnym, ale także jednym z najnowocześniejszych ośrodków naukowo-badawczych w naszym kraju, i oczywiście do dziś takim pozostaje.

                                                                                                                         Paweł Łukaszewski

Okazało się, że nie był to pierwszy komputer w tej instytucji. Pięć lat wcześniej na wyposażeniu COBORU był już komputer ZAM 2 Gamma. ZAM 2 to polski komputer pierwszej generacji. Wyprodukowano ich zaledwie 12 sztuk w wersjach: Alfa, Beta i Gamma. O tym, że Gamma trafiła do Słupi Wielkiej pana Pawła Łukaszewskiego powiadomił, już po publikacji artykułu w GPŚ, pan Rawbuć, który przed laty pracował w COBORU jako informatyk i obsługiwał ten bardzo nowoczesny, jak na tamte czasy, sprzęt.

- Było to dzieło Instytutu Maszyn Matematycznych w Warszawie (dawniej Zakład Aparatów Matematycznych PAN), stąd nazwa. W latach sześćdziesiątych powstało kilkanaście egzemplarzy. Był to komputer wykonany w technice lampowo-tranzystorowej. Urządzenia trafiły do urzędów centralnych w Warszawie. Egzemplarz ze zdjęcia trafił do Instytutu Ekonomiki Rolnictwa w Warszawie. Gdy ówczesny dyrektor COBORU, prof. E. Bilski dowiedział się o planach wymiany w IER ZAM-a na nowy ZAM 41 "załatwił' w Ministerstwie Rolnictwa przekazanie ZAM-a do Słupi. W ten sposób w 1970 roku ZAM trafił do COBORU. W 1975 roku został zastąpiony przez ODRĘ 1325 z Elwro. Pięć lat ZAM-a w Słupi dało kadrze COBORU znakomitą lekcję informatyki – wyjaśnia pan Rawbuć.