Boże Narodzenie w Ochronce

Z okazji Świąt Bożego Narodzenia postanowiłem pokazać Państwu fotografię przypominającą uroczystość, która odbyła się w latach 50. XX wieku w nieistniejącym już budynku jednego ze średzkich przedszkoli.

Od 1926 roku przedszkole pod nazwą Ochronka, bo o nim tu mowa, prowadziły siostry szarytki. W 1962 roku na nieruchomości na której znajdowało się przedszkole komuniści ustanowili przymusowy zarząd Państwa, przejmując w ten sposób także budynek, w którym Ochronka miała swoją siedzibę. Władza ludowa użytkowała ten budynek do połowy lat 80. XX wieku – nie poczuwając się do obowiązku utrzymania go w należytym stanie technicznym. W efekcie budynek ulegał technicznej degradacji i już nigdy nie odzyskał przedwojennej świetności. Po kolejnych dwóch dekadach w jego miejscu powstał obiekt powszechnie dziś znany. Obiekt o monstrualnych rozmiarach, o diametralnie innej od przedszkola funkcji i nijak wpisujący się w historyczny kontekst otaczającej go zabudowy… .

Trwają Święta Bożego Narodzenia. Nie chcę nadszarpnąć ich dostojności i magii omawiając historię stopniowego unicestwiania obiektu, z którym tak wielu średzian wiąże dobre wspomnienia. To dla nas historia zbyt bolesna. Określenia „dla nas” użyłem dlatego, że także i ja należę do grona osób, które w dzieciństwie chodziły do Ochronki.

Powrócę zatem do uroczystości, która odbyła się w Ochronce z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Na fotografii, oznaczonej numerem 1, w otoczeniu sióstr szarytek, widoczni są przedstawiciele władzy ludowej, którzy jak mniemam tuż przed Wigilią odwiedzili przedszkolaków przynosząc im gwiazdkowe prezenty. Na fotografii tej wielu średzian, z pewnością bez problemu, rozpozna księdza Jana Krajewskiego. Przypomnę, że ksiądz Jan Krajewski, w latach 1945-1979, był proboszczem średzkiej Kolegiaty i do śmierci, czyli do 1990 roku, mieszkał na probostwie przy ulicy Jażdżewskiego w Środzie.

Fotografia, którą oznaczyłem numerem 2 przypomina przedwojenną, frontową fasadę przedszkola z umieszczonym nad głównym wejściem do budynku napisem OCHRONA. Na czterech pozostałych, prezentowanych przeze mnie i jak sądzę niepublikowanych dotąd, fotografiach uwieczniono kolejne fazy technicznej degradacji budynku, w którym przez ponad pół wieku funkcjonowała nieodżałowana Ochronka.

                                                                                                          Paweł Łukaszewski

Poniżej fotografie Ochronki w czasach, gdy ulegał degradacji.

Zdjęcia pochodzą z archiwum autora