Dzieci jako pierwszoplanowe postacie pierwszomajowych pochodów

Od trzech lat przed każdym pierwszomajowym świętem przypominam Państwu obrazki z pierwszomajowych pochodów. Pochodów, które w latach rządów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz jej satelitów (ZSL i SD), z tak wielką pompą, odbywały się również w Środzie.

Do tej pory prezentowałem Państwu przede wszystkim fotografie, na których utrwalono przedstawicieli zakładów pracy oraz partyjnych dygnitarzy. Ci drudzy, dostępując zaszczytu zasiadania na trybunie honorowej, niczym rzymscy cesarze pozdrawiali maszerujących przed ich obliczem przedstawicieli ludu pracującego miast i wsi. Ale zdarzało się, że partyjni notable, w celu ocieplenia swego wizerunku, na trybunę lub pod trybunę zapraszali dzieci. Widać to bardzo wyraźnie na kilku prezentowanych przeze mnie fotografiach.

Większość Polaków ten pierwszomajowy, partyjno-propagandowy teatr traktowała z należnym mu przymrużeniem oka. Ta coroczna manifestacja poparcia dla narzuconego Polakom sowieckiego, niedemokratycznego modelu sprawowania władzy stawała się fantastyczną okazją do spotkań, rozmów i biesiad. Słowem do zacieśniania więzi społecznych, a więc zjawiska tak bardzo niebezpiecznego dla każdej totalitarnej władzy.

Sądzę, że nie pozostanę odosobniony w stwierdzeniu, że najprzyjemniejszym akcentem pierwszomajowych pochodów był udział w nich dzieci i młodzieży. W przeciwieństwie do dorosłych, zwykle znużonych obowiązkiem uczestniczenia w pochodach, dzieci nie tylko emanowały uśmiechem, spontanicznością i energią, ale dawały także nadzieję na lepszą przyszłość. Liczyła na to… zarówno władza, jak i demokratyczna opozycja. Organizatorzy pierwszomajowych pochodów „obsadzali’ dzieci najczęściej w rolach: zuchów, harcerzy, sportowców lub postaci historycznych. To wszystko w oparach siermiężnej propagandy, z rzucaną na stragany, niczym ochłapy z pańskiego stołu, deficytową kiełbasą.

Zapraszam Państwa do obejrzenia fotografii, na których przed kilkudziesięciu laty utrwalono dzieci uczestniczące w pierwszomajowych pochodach. Ich wdzięk i entuzjazm dodawały kolorytu tym corocznym, propagandowym spektaklom.

                                                                          Paweł Łukaszewski

Zdjęcia pochodzą z archiwum autora