Powiatowy Dom Kultury był nie tylko miejscem krzewienia kultury

Z REDAKCYJNEJ POCZTY

O historii i znaczeniu Powiatowego Domu Kultury w Środzie Wielkopolskiej napisałem już kilka tekstów. Każdy z nich zilustrowałem dużą liczbą fotografii. Nie miałem żadnych problemów z przygotowaniem tych wspomnień, ponieważ mnóstwo materiałów pozostawił mój ojciec Henryk Łukaszewski, długoletni pracownik tej instytucji. Większą część pamiątek dotyczących PEDEKU przekazałem pani Ewie Kusik, Dyrektorce Ośrodka Kultury w Środzie. Te bardziej osobiste zachowałem w rodzinnym archiwum.

Powiatowy Dom Kultury w Środzie pozostanie w naszej pamięci, nie tylko jako instytucja bardzo aktywna w promowaniu kultury, ale także jako miejsce zachęcające średzian do jej tworzenia. Najlepszym tego przykładem był Zespół Teatru Amatorskiego. Nie sposób wymienić wszystkie wydarzenia, które cyklicznie bądź okazjonalnie odbywały się w PEDEKU. Nie tak dawno przypomniałem bardzo popularne, szczególnie w latach 60. i 70. XX wieku, bale sylwestrowe i karnawałowe. Ogromnym powodzeniem cieszyły się również koncerty gwiazd i gwiazdeczek, i to nie tylko polskiej estrady. Dodam, że frekwencja na koncertach była na ogół stuprocentowa. Wynikało to z faktu, że większość biletów, z funduszu socjalnego, kupowały zakłady pracy. Pamiętam też, jak ogromnym powodzeniem cieszyły się zajęcia rytmiki oraz kółka kolekcjonerskie i modelarskie. W tym miejscu warto także przypomnieć pierwsze „fajfy”, czyli poprzedniczki dzisiejszych dyskotek. Te, w których ja uczestniczyłem prowadził Piotr Biały. Didżej musiał mieć wtedy dojścia do płyt zza żelaznej kurtyny…

Oceniając działalność Powiatowego Domu Kultury z perspektywy półwiecza (od momentu likwidacji powiatów) uważam, że jego znakiem firmowym był Zespół Teatru Amatorskiego. Spektakl „Krakowiacy i Górale”, jak na możliwości lokalnej trupy, osiągnął fenomenalny sukces. Sztukę tę obejrzały tysiące widzów, a wystawiano ją również poza granicami naszego powiatu. Przypomnę, że o średzkim teatrze amatorskim, także tym który działał przy PEDEKU, napisałem obszerne wspomnienie, które w całości zostało opublikowane na łamach GPŚ.

W PEDEKU odbywały się również uroczystości o diametralnie innym, bardziej mrocznym, charakterze. Na przykład w lipcu 1963 roku w Sali Wielkiej PEDEKU wystawiono… nie sztukę teatralną lecz otwartą trumnę z ciałem Stanisława Miłostana, Pierwszego Sekretarza Komitetu Powiatowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Środzie. Postać tę przypomniałem w październiku 2022 roku, oczywiście na łamach Głosu Powiatu Średzkiego.

Sala Wielka PEDEKU była także miejscem gdzie odbywały się, jak je wtedy prześmiewczo określano, nasiadówki lokalnych struktur ówczesnej przewodniej siły narodu, czyli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pół wieku temu, w roku likwidacji powiatów, dokładnie 20 Października 1975 roku w Powiatowym Domu Kultury w Środzie Wielkopolskiej odbyła się Miejsko-Gminna Przedzjazdowa Konferencja Wyborcza PZPR. I właśnie obrazki z tej partyjnej nasiadówki postanowiłem dziś Państwu pokazać. Do tego zestawu dołączyłem kilka fotografii przypominających inne, partyjno-państwowe narady.

                                                                                   Paweł Łukaszewski

Zdjęcia pochodzą z archiwum Pawła Łukaszewskiego