Śpimy na gazie. Mały Kuwejt jest pod nami

Wielkopolska ziemia skrywa w sobie ogromne złoża gazu ziemnego. W ciągu ostatnich kilkunastu lat natrafiono na wiele miejsc, w których wydobycie gazu może być opłacalne. Najnowszy odwiert zlokalizowany jest niedaleko Chociczy w gminie Środa.

Zaniemyśl i Radlin

Od lat Geofizyka Toruń prowadzi w Wielkopolsce badania złóż gazu na zlecenie Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa oraz Grupy Orlen. Te dwa podmioty prowadzą wspólną działalność poszukiwawczo-wydobywczą na obszarze objętym koncesją „Kórnik-Środa nr 32/96p”. Właśnie w rejonie tych miast zlokalizowano złoża, których wydobycie może być opłacalne. Już w 1974 roku odkryte zostało złoże Kaleje, a rok później działalność rozpoczęła Kopalnia Gazu Ziemnego Kaleje, zlokalizowana na terenie powiatu śremskiego. W 2004 roku odkryto złoże Zaniemyśl w Jeziorach Wielkich, które także było eksploatowane przez KGZ Kaleje.

W latach 80. XX wieku powstała Kopalnia Gazu Ziemnego Radlin – kolejna tuż za granicą powiatu średzkiego. Było niemal pewne, że złoża znajdują się także w powiecie średzkim.

Winna Góra i Miłosław

Powyższą hipotezę potwierdziły poszukiwania w okolicach Winnej Góry. W 2006 roku potwierdzono istnienie złoża i na przełomie 2006 i 2007 roku wykonano otwór poszukiwawczy Winna Góra-1. Dalsze badania wykazały, że w złożu znajduje się gaz ziemny zaazotowany o średniej zawartości metanu około 79,7 procent i azotu około 19 procent. Szacowano, że wydobywalne zasoby gazu ziemnego w obrębie złoża Winna Góra to 205 milionów metrów sześciennych. To złoże jest w stanie zapewnić gaz całej Polsce na… 4 dni. Dobowe zapotrzebowanie w kraju na gaz ziemny wynosi bowiem około 50 milionów metrów sześciennych. Rozpoczęła się eksploatacja złoża, a jednocześnie poszukiwano kolejnych miejsc, gdzie można wydobywać gaz. Takie znaleziono w okolicach Miłosławia. Złoże Miłosław-E udostępnione zostało w 2015 roku odwiertem poszukiwawczym o nazwie Miłosław-4K. Wydobywalne zasoby szacuje się na poziomie 680 milionów metrów sześciennych. Sterowanie procesami wydobywczymi odbywa się zdalnie, z odległej o 30 kilometrów Kopalni Gazu Ziemnego Radlin. Pod koniec 2021 roku prace wiertnicze rozpoczęto także w Bugaju (gmina Miłosław). W planach było zwiększenie wydobycia gazu ziemnego w okolicach Miłosławia. Odwiert miał także służyć dalszemu rozpoznaniu złoża Miłosław-E.

Gmina Nowe Miasto

W 2022 roku spółka PGNiG poinformowała o odkryciu w województwie wielkopolskim dwóch dużych złóż gazu ziemnego, które łącznie mogą zawierać około 600 milionów metrów sześciennych gazu wydobywalnego. Jedno złoże znajduje się w okolicach Czempinia (powiat kościański), ale drugie z nich wykryto na terenie gminy Nowe Miasto nad Wartą, w Rogusku. Te poszukiwania prowadzono jednak na podstawie innej koncesji. Złoża gazu ziemnego potwierdzono wcześniej także w Klęce, jednakże zostały one już wyeksploatowane i skreślone z bilansu zasobów. Odwierty wykonano m.in. w Chwalęcinie oraz w Komorzu, gdzie także potwierdzono obecność złóż kopalin w postaci gazu ziemnego.

Teraz Ołaczewo

PGNiG oraz Orlen Upsteram nie ustępują w poszukiwaniach kolejnych złóż gazu. Od niedawna gazownicy przenieśli się w rejon Chociczy w gminie Środa. Aktualnie wykonywany jest tam odwiert o nazwie Ołaczewo-1. Wiadomo, że podobnie jak w Bugaju, prace związane są z eksploatacją złóż Winna Góra i Miłosław. Inwestor nie informuje, znalezienia jakiej wielkości pokładów gazu spodziewa się w tym miejscu. Sądząc jednak po dotychczasowych odkryciach złóż gazu w niedalekiej odległości od Ołaczewa można się spodziewać, że i w tym miejscu zapłonie flara. Z pewnością na efekt będzie trzeba jednak poczekać kilka miesięcy. Głębokość złoża w Winnej Górze to blisko 3,5 kilometra. Z kolei w Bugaju długość otworu wiertniczego zbliżyła się niemal do 5 kilometrów.

Środa też ma gaz

Nie tylko w gminie Środa, ale w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się złoża gazu. W marcu 2005 roku odkryto złoże Środa w odwiercie Środa Wlkp.-4. Zasoby wydobywalne tego złoża oceniono na 657 milionów metrów sześciennych. W czerwcu 2010 roku rozpoczęły się prace związane z budową Ośrodka Produkcyjnego Środa, a w marcu 2011 roku inwestycja była już ukończona. Wtedy szacowano, że eksploatacja złóż w rejonie Środy potrwa 20 lat. Dziś jest niemal pewnie, że spółki zajmujące się wydobyciem gazu będą starały się o uzyskanie kolejnych koncesji, bądź przedłużenie dotychczasowych. Powodem tego jest odkrywanie nowych złóż gazu, co potwierdzają wykonywane odwierty.

Gaz jest potrzebny

Szacuje się, że polskie zasoby gazu ziemnego to 95 miliardów metrów sześciennych, co daje nam 55. miejsce na świecie pod względem zasobności złóż. Wydobycie krajowe stanowi około 30 procent zapotrzebowania na gaz w Polsce. Brakujący gaz musimy importować. Największym wydobyciem mogą wykazać się Stany Zjednoczone, Rosja i Katar. W związku z sytuacją za wschodnią granicą stabilność dostaw gazu stanęła pod znakiem zapytania. Kraje Unii Europejskiej chcą się całkowicie uniezależnić od dostaw gazu z Rosji. Aktualnie do Polski gaz płynie z Norwegii i Litwy, a sporą część importu stanowi gaz ze Stanów Zjednoczonych.