Średzki przemysł w czasach PRL. Część trzecia – inne zakłady

W dwóch poprzednich artykułach tego cyklu przypomniałem Państwu „STOMIL” i „HORTEX”. Dzisiaj, opierając się na moich fotograficznych zbiorach, przypomnę kilka innych zakładów, o których być może nie wszyscy pamiętają. Jednak za nim to nastąpi podzielę się z Państwem takim oto spostrzeżeniem. Otóż, gdyby spojrzeć na nasze miasto z czasów PRL przez pryzmat lokalizacji największych zakładów produkcyjnych, to Środę należałoby podzielić na cztery następujące strefy:

Pierwsza, to strefa południowa (jedna z 2 najstarszych), to tutaj, przy ulicy Niedziałkowskiego, powstała i dalej funkcjonuje Cukrownia. W niewielkiej od niej odległości znajduje się wieś Kijewo. To tam w latach 70. XX wieku znalazło swoją siedzibę przedsiębiorstwo „Hortex”.

Druga, to strefa zachodnia, siedziba zakładów ‘Stomil”, które przed laty funkcjonowały przy ulicy Prądzyńskiego. To właśnie przy tej ulicy i w miejscu po zlikwidowanym Stomilu, w latach 90-tych ubiegłego wieku powstało kilka nowych, świetnie dziś prosperujących, firm.

Trzecia, to strefa centralna (najstarsza), to tu, w najbardziej zurbanizowanej części naszego miasta, miały (często dalej mają) siedzibę takie zakłady jak: Mleczarnia, Drukarnia, Tkalnia, Szwalnia, Spójnia czy, usytuowana na historycznym Poznańskim Przedmieściu, Rzeźnia.

Czwarta, to strefa wschodnia, obejmująca zakłady usytuowane głównie przy ulicach Harcerskiej (Przedsiębiorstwo Budownictwa Rolniczego, Państwowy Ośrodek Maszynowy, Centrala Nasienna) i Brodowskiej (głównie przedsiębiorstwa obsługujące branżę rolniczą, na przykład składnice maszyn i części rolniczych).

Dzisiaj skupię Państwa uwagę na zakładach usytuowanych w ostatniej, czwartej spośród wymienionych przeze mnie stref. Pokażę Państwu fotografie Poznańskiego Przedsiębiorstwa Nasiennego „CENTRALA NASIENNA” Oddział w Środzie Wlkp. z siedzibą przy ulicy Harcerskiej 23. Przypomnę również jak wyglądały magazyny maszyn i części rolniczych Spółdzielni „ROLNIK”, usytuowane przy ulicy Brodowskiej 32 oraz, mieszczące się pod tym samym adresem, hurtownie artykułów spożywczych.

Nie może tu zabraknąć ciekawostek. Wzmiankowana już przeze mnie „SPÓJNIA” miała siedzibę przy ulicy 17 Września. Jej stolarnia produkowała między innymi meblościanki. Ale o tym raczej powszechnie wiadomo. Ale czy wiadomym jest, że Spójnia prowadziła Zakład Odzieżowy albo to, że na początku lat 90. na Rynku Wildeckim w Poznaniu miała sklep z butami? Czy pamiętacie państwo Zakłady Mięsne? I na koniec, czy pamiętacie Państwo jak na przełomie lat 80. i 90. XX wieku wyglądała praca w Cukrowni? Na przykład na czym polegał proces produkcyjny, którego jednym z etapów było spławianie i oczyszczanie buraków cukrowych? O tym wszystkim przypomną prezentowane przeze mnie fotografie.

                                                                                        Paweł Łukaszewski

Fotografie pochodzą z archiwum Pawła Łukaszewskiego