Jak przywrócić do życia średzką starówkę?

Z REDAKCYJNEJ POCZTY

Średzka starówka jest w stanie przedzawałowym

Dlaczego tak uważam? Powodów jest wiele, wymienię 4 najistotniejsze:

1. Dramatyczny, szczególnie w ostatnich dwóch dekadach, spadek liczby klientów dokonujących zakupu produktów i usług oferowanych na Starym Rynku i ulicach przyległych, głównie przy ulicy Dąbrowskiego. Dlaczego tak się dzieje? Głównym tego powodem jest przestrzenne, często żywiołowe, rozlewanie się Środy. Przejawia się ono powstawaniem, w miejscach mniej i bardziej odległych od centrum, obiektów głównie o funkcji mieszkalnej. Oczywiście, jeśli nie jest to chaotyczna zabudowa, to jest to pozytywne zjawisko. Natomiast jeśli towarzyszą temu, np. przypadkowe lokalizacje wielkopowierzchniowych obiektów handlowo-usługowych, to mamy do czynienia z procesem stopniowej likwidacji śródmiejskiego handlu i usług.

2. Niewystarczające upowszechnianie – czyli maksymalnie szeroko i z dużym wyprzedzeniem – informacji o całosezonowej ofercie kulturalnej. Ofercie, która rzecz jasna powinna być różnorodna, ambitna i adresowana do osób w każdym wieku i o różnych gustach.

3. Płyta Starego Rynku jest nieprzyjazna dla spacerowiczów i osób szukających tu relaksu i wytchnienia. Za mało zieleni, mebli miejskich, kafejek i letnich ogródków. Jeśli chodzi o historyczne uliczki i kamienice, znajdujące się w sąsiedztwie Starego Rynku, to ze względu na ich postępującą degradację przebywanie tam, czy to w roli zwiedzającego czy klienta jest nieatrakcyjne, a więc i mało prawdopodobne.

4. Systematyczne, bezmyślne i fatalne w skutkach unicestwianie historycznej zabudowy okalającej Stary Rynek. Czym się ono przejawia? Rozsypującymi się kamienicami, wypełnianiem wolnych przestrzeni budowlanymi koszmarkami, które nijak wpisują się w charakter otaczającej zabudowy oraz brakiem dbałości o stan techniczny obiektów i urządzeń przebiegających wzdłuż linii dawnych murów miasta. Brakuje też programu renowacji najcenniejszych obiektów oraz systemu materialnego i niematerialnego wspierania inwestorów.

Cztery filary na których trzeba oprzeć działania, aby przywrócić starówkę do życia

Pierwszy filar – opracowanie i wdrożenie atrakcyjnej i różnorodnej oferty kulturalnej, uwzględniającej nie tylko jednorazowe, ale przede wszystkim cykliczne wydarzenia. Zasięg takiej oferty powinien obejmować przyległe do Starego Rynku uliczki oraz Park Planty. Co roku jedna z uliczek powinna otrzymać status reprezentacyjnej i promowanej w sposób wiodący, na przykład jako miejsce większego wydarzenia. Integralną częścią starówki jest Park Planty. Uważam, że na wzór londyńskiego Hyde Parku, oprócz koncertów, Planty mogłyby być areną swobodnej wymiany myśli i poglądów. Nawiązalibyśmy w ten sposób do tradycji średzkich sejmików.

Uwaga! Warunkiem przygotowania i realizacji profesjonalnej oferty jest wyłonienie (w drodze konkursu) operatora starówki (administratora, zarządcy), który w imieniu samorządu będzie kreował i organizował imprezy o kulturalno-popularyzatorskim charakterze.

Drugi filar – promocja historii starówki. Powinna obejmować zarówno najciekawsze obiekty, jak i ważne wydarzenia, które przed laty miały miejsce w tej najstarszej części miasta. W tym celu najpierw należy skatalogować wiedzę o historii konkretnych obiektów i wydarzeń. Po sporządzeniu takiej ewidencji należy ogłosić konkurs na projekt tablicy informacyjnej, która zostanie zainstalowana na wytypowanych obiektach (w tym na obiektach przebiegających wzdłuż historycznych murów miasta). Rekomenduję przy tym opracowanie informatora prezentującego starówkę przez pryzmat historii obiektów usytuowanych na jej obszarze.

Trzeci filar – uporządkowanie przestrzeni starówki pod względem urbanistycznym i architektoniczno-budowlanym. W tym celu należy opracować miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który swym zasięgiem obejmie całą starówkę. Plan ten powinien w sposób precyzyjny określać zasady zabudowy historycznego centrum, a w konsekwencji powstrzymać dalszą degradację tej przestrzeni. Obowiązkiem lokalnych wspólnot jest dbałość o materialne dziedzictwo swoich przodków. Dlatego uważam, że należy utworzyć Gminny Fundusz Renowacji Zabytków, który będzie wspierał przywracanie świetności obiektom, wskazanym przez powołaną w tym celu komisję.

Czwarty filar – opracowanie i wdrożenie pakietu zachęt i merytorycznej pomocy dla przedsiębiorców zamierzających na terenie starówki prowadzić bądź rozszerzyć działalność handlowo-usługową. Chodzi tu o ulgi w daninach oraz pomoc prawną podczas ubiegania się o pozwolenie na prowadzenie robót budowlanych dotyczących: przebudowy, remontu lub zmiany sposobu użytkowania budynków. Zachętą dla właścicieli nieruchomości, aby przystąpili do budowlanych inwestycji powinno być wsparcie z Gminnego Funduszu Renowacji Zabytków.

Uwaga! Działania Miasta musi wspierać Powiat. Zarząd Powiatu Średzkiego, jeszcze w tym roku, powinien reaktywować Dni Powiatu Średzkiego. Wzbogaci to ofertę kulturalną Środy…

                                                                            Paweł Łukaszewski