Górzno – wzgórze kryjące niejedną historię

W tym roku mija 200 lat od rozebrania resztek zamku, jakie znajdowały się na wzgórzu zwanym Górzno.

– Wzgórze Górzno, oddalone od grodziska w Gieczu o około 2,5 kilometra w kierunku wschodnim, jest najwyższym wzniesieniem na terenie Równiny Średzkiej o wysokości względnej około 25 metrów. Góruje ono bardzo wyraźnie nad okolicą stanowiąc bardzo charakterystyczny element nizinnego krajobrazu. Administracyjnie należy ono do miejscowości Dzierżnica – informuje Rezerwat Archeologiczny w Gieczu.

Na łamach gazety opisywaliśmy już fragmenty historii gminy. Od odkrywek w rezerwacie przez rocznicę wyzwolenia Dominowa. O tym, że w Gieczu był gród mówi się dość obszernie. Mniej jednak można znaleźć informacji na temat wzgórza Górzno, gdzie według legend oraz niektórych wzmianek historycznych mieścił się zamek połączony podziemnym przejściem z kościołem.

Położenie grodu

Gród w Gieczu pełnił funkcję osady centralnej. Oznacza to, że przy niej potrzebne były grody, które pełniły funkcje obronne. W system obronny wchodziły gród w Chłapowie oraz w Dzierżnicy (Górzno). Gród w Dzierżnicy nie został zachowany do naszych czasów. Według źródeł historycznych był on położony przy szlaku wiodącym z Lądu na wzgórzu, zwanym Górzno, na którym w czasach późniejszych wybudowano zamek.

Dwie legendy o zamku

W pierwszej legendzie możemy znaleźć informację o tym, że w zamku tuż przed swoją tajemniczą śmiercią przebywała Ludgarda, która była żoną księcia poznańskiego Przemysława II. Legenda mówi, że Ludgarda była więziona w wieży tego zamku. Stąd też miejsce to nazywane jest niekiedy Górą Ludgardy.

 – Edward Raczyński, w swojej pracy „Wspomnienia Wielkopolski” (1846), wspomina o fundamentach budowli, jakie odkopał w roku 1821 gen. Kosiński, a które nieco później zostały doszczętnie rozebrane – czytamy na stronie internetowej Rezerwatu Archeologicznego w Gieczu. 

Resztki zamku rozebrane zostały w 1823 roku.

Druga legenda podaje, że Górzno połączone jest podziemnym tunelem z kościołem, który mieści się w Gieczu. Do tej pory jednak nie potwierdzono tej informacji, ponieważ archeolodzy w trakcie swej pracy nie natrafili na ślady wskazujące istnienie tunelu. Sprawdzone zostały obydwa gieckie kościoły (jeden na osadzie przygrodowej oraz drugi w grodzie).

Skarby świadczą o ważnej roli Górzna

Na zboczu wzgórza odkryte zostały dwa skarby kruszcu srebrnego. Oba ukryto w okresie wczesnośredniowiecznym.

– Pierwszy z nich zdeponowany około roku 980−985 został odkryty w 1909 roku. Jego waga wynosiła około 20 kilogramów. W jego skład wchodziły monety arabskie, bizantyjskie i zachodnioeuropejskie (całe i we fragmentach), fragmenty ozdób oraz placki srebra, a nawet srebrna sztabka o wadze około 1,7 kilograma.– czytamy na stronie rezerwatu.

Jest to najbogatszy ze skarbów ukryty w czasach monarchii wczesnopiastowskiej. Drugi zaś skarb ukryto kilkadziesiąt lat później po roku 1047. Został on znaleziony 150 lat temu (w 1873 roku). Jak podaje rezerwat waga drugiego skarbu była mniejsza i wynosiła około 700 gram.