Obwodnica ze znikomym ruchem

Od kilku miesięcy mieszkańcy Środy Wielkopolskiej mogą korzystać ze wschodniej obwodnicy miasta, która miała odciążyć ruch na miejskim odcinku drogi wojewódzkiej 432. Z założenia nowa trasa miała rozładować korki na ulicach Gnieźnieńskiej, Zamojskich, 3 Maja i Niedziałkowskiego. Tymczasem wielu mieszkańców zauważa, że niewiele się zmieniło. - Na obwodnicy siadają stada wróbli, widziałem przebiegającego bażanta… – skomentował jeden z internautów w naszych mediach społecznościowych. Postanowiliśmy to sprawdzić.

Liczby nie kłamią

We wtorek, 14 października, między godziną 14:30 a 15:30, przeprowadziliśmy pomiary natężenia ruchu w dwóch punktach: na nowym rondzie w Ruszkowie oraz na ulicy Zamojskich. Wyniki okazały się jednoznaczne. W ciągu jednej godziny na ulicy Zamojskich zarejestrowano aż 1 020 pojazdów – to oznacza, że średnio co trzy sekundy przejeżdżał tam samochód. W praktyce niemal bez przerwy panował tam ruch. A jak wyglądało to na obwodnicy, na odcinku pomiędzy rondem w Ruszkowie a rondem na ulicy Harcerskiej? W tym samym czasie przejechały tam zaledwie 92 pojazdy – czyli ponad dziesięciokrotnie mniej niż przez centrum. To oznacza jeden pojazd co 40 sekund. Jeśli chodzi o ruch ciężarówek, przez miejski odcinek DW432 przejechało 100 pojazdów ciężarowych, a przez obwodnicę tylko 36. Od strony Wrześni w czasie pomiaru nadjechały 152 pojazdy, z czego tylko jedna czwarta wjechała na obwodnicę, a pozostałe trzy czwarte skierowały się w stronę centrum. Na ulicy Zamojskich, w stronę ronda Jana Pawła II, odnotowano w tym czasie około 400 pojazdów. Wynika z tego, że głównym szlakiem komunikacyjnym wciąż pozostaje ciąg ulic: Krajewskiego, Popiełuszki, Dmowskiego, Gnieźnieńska (od skrzyżowania z Dmowskiego), Zamojskich, 3 Maja oraz Niedziałkowskiego. Tą trasą odbywa się zasadniczy tranzyt przez miasto.

Problem będzie narastał

O ocenę sytuacji poprosiliśmy dr inż. Marcina Kicińskiego, pracownika Politechniki Poznańskiej z Wydziału Inżynierii Lądowej i Transportu. - Drogą wojewódzką 432 (DW432) na rozważanym odcinku przejeżdża coraz więcej samochodów. Są to zarówno pojazdy osobowe, jak i ciężarowe. Pomiary wykonane 14. października wykazały ich ponad 1 000 na ul. Zamojskich. Nie mniej w pomiarach ruchu wykonywanych regularnie co 5 lat dla takich dróg oblicza się średni dobowy ruch roczny (SDRR). Tegoroczny Generalny Pomiaru Ruchu (GPR) jeszcze nie zakończył, ale analizując te z 2015 roku i lat 2020/21, to można przypuszczać, że na DW432 jest zdecydowanie większy niż 5 lat temu. Poprzedni pomiar SDRR na odcinku drogi wojewódzkiej przebiegającym przez miasto wykazał wzrost ruchu o blisko 50%. Dla porównania, na odcinku drogi dochodzącej do granic miasta, ta zmiana nie przekroczyła 7%. Jak do tego nałoży się ok. 25% wzrost ruchu na DK11, to mamy „kalejdoskop” sytuacji drogowej. Budowa obwodnicy miała w jakimś stopniu odciążyć miejską sieć drogową, ale samo jej otwarcie nie spowoduje zmian w zachowaniach użytkowników ruchu. Poza tym istniejące oznakowanie tak naprawdę, dostosowane jest do obecnego przebiegu drogi wojewódzkiej. Gdyby doszło do zmiany kategorii dróg, w której obwodnica stałaby się drogą wojewódzką, a ulice Gnieźnieńska/Zamojskich/Niedziałkowskiego drogą powiatową, to należy oczekiwać mniejszego zainteresowania przejazdem odcinkiem miejskim. Przypuszczam, że problem leży w tym, że obwodnica jest nową inwestycją, a przebieg DW 432 w Środzie Wielkopolskiej, szczególnie odcinek Zamojskich, wymaga sporych nakładów na bieżące utrzymanie. Niemniej moim zdaniem, to było wiadomo już od momentu podjęcia decyzji o budowie nowej drogi. Czy są rozmowy lub na jakim etapie one są, to mi trudno powiedzieć. Przypuszczam, że Starosta Średzki – Ernest Iwańczuk powinien wiedzieć. Sama ulica Zamojskich również powinna się zmienić, jeżeli straci status drogi wojewódzkiej. Przy obecnej szerokości „zachęca” ona do przekraczania prędkości, co widzę jak poruszam się np. rowerem. W mojej ocenie powinna stać się ona drogą „przyjazną” mieszkańcom, o mniejszym przekroju. To skutkuje tym, że stanie się ona mniej atrakcyjna dla ruchu ciężkimi pojazdami. Taka sytuacja przy jednoczesnym pozostawieniu przejazdu kolejowo-drogowego powinna przełożyć się na zmniejszenie atrakcyjności odcinka miejskiego dla ruchu tranzytowego. Nie zlikwiduje się ruchu dojazdowego do i z miasta, ale tranzyt już tak. Inna kwestia jest taka, że działania na sieci drogowej skutkują zmianami ruchu w różnych częściach miasta. Taka ocena jest możliwa, jeżeli miasto ma model ruchu. Z mojej wiedzy Środa Wielkopolska (gmina czy powiat) go nie ma i nie rozważa go wykonać. Podsumowując jednak problem DW432 to bez działań w kierunku zmiany statusu tej drogi na odcinku miejskim problem ruchu drogowego będzie narastał w coraz większym stopniu. Nie bez znaczenia będzie przyszła droga S11 – usłyszeliśmy od eksperta dr inż. Marcina Kicińskiego.

Obwodnica jest omijana

Jak wynika z pomiarów i opinii eksperta, sama budowa obwodnicy nie wystarczy, by zmniejszyć ruch w centrum Środy. Kluczowa może okazać się zmiana kategorii dróg, nowe oznakowanie i dostosowanie miejskich ulic do funkcji lokalnych, a nie tranzytowych. Na razie jednak to ulice Zamojskich i Gnieźnieńska pozostają głównym korytarzem komunikacyjnym miasta – i nic nie wskazuje na to, by kierowcy mieli z niego szybko zrezygnować. Niewątpliwie spory ruch generują samochody dostarczające buraki do średzkiej cukrowni, która w poprzednim sezonie skupiła 1,6 miliona ton tego surowca. Kampania buraczana 2024/25 zakończyła się w połowie stycznia.

Sprawę będziemy monitorować i na pewno podejmiemy próbę rozmowy w tym temacie z władzami gminy i powiatu.